Η μάχη στα Δερβενάκια

 

Στις 26 Ιουλίου 1822 η καταπονημένη στρατιά του Δράμαλη στην προσπάθειά της να υποχωρήσει προς την Κόρινθο επιχείρησε να περάσει από τα κακοτράχαλα στενά των Δερβενακίων. Εκεί έπεσε στην αριστοτεχνική παγίδα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και υπέστη τρομερή καταστροφή. Τις επόμενες ημέρες η δυσοσμία από τα άταφα πτώματα και τα σμήνη των όρνεων που συγκεντρώθηκαν εκεί για να κορέσουν την πείνα τους συνέθεταν ένα σκηνικό κόλασης. Επί πολλά χρόνια το πλήθος των οστών τα οποία παρέμεναν στη «χαράδρα του θανάτου» ήταν οι απτές αποδείξεις μιας από τις μεγαλύτερες πανωλεθρίες του τουρκικού στρατού. Η τρομερή καταστροφή ανάγκασε τον Δράμαλη να εγκαταλείψει την προσπάθεια υποχώρησης και να αποσυρθεί στην Τίρυνθα. Οι νεκροί και οι τραυματίες Τούρκοι ανέρχονταν σε 2500-3000, ενώ οι ελληνικές απώλειες ήταν ελάχιστες. Το πρώτο φως της ημέρας της 27ης Ιουλίου αποκάλυψε το φοβερό αποτέλεσμα της ελληνικής επίθεσης. Η χαράδρα του Αγίου Σώστη είχε καλυφθεί από πλήθος νεκρών και τραυματιών ανάμεσα σε διαμελισμένα άλογα. Παντού ήταν διασκορπισμένα επίχρυσα και επάργυρα όπλα, σημαίες, τύμπανα και παντός είδους πολύτιμα σκεύη. Οι τραυματίες άφηναν σπαρακτικούς στεναγμούς από τους πόνους. Άλλοι ζητούσαν ως έλεος έναν γρήγορο θάνατο και άλλοι ικέτευαν τους επαναστάτες να τους σώσουν. Τη νύκτα της 27ης προς την 28η Ιουλίου ο καταπτοημένος Δράμαλης πληροφορήθηκε ότι η χαράδρα του Μπερμπατίου ήταν αφρούρητη. Αποφάσισε λοιπόν να κατευθυνθεί προς την οδό του Αγιονορίου και από εκεί διά μέσου της Κλένιας να καταφύγει στην Κόρινθο. Στο Αγιονόρι όμως έπεσε σε ενέδρα του Νικηταρά και του Νικήτα Φλέσσα. Μετά από μια σύντομη μάχη επαναλήφθηκαν οι σκηνές του Αγίου Σώστη. Οι Τούρκοι, μη υπακούοντας στους αξιωματικούς τους, άρχισαν να τρέχουν για να βγουν το γρηγορότερο από τα στενά κάτω από τα φονικά ελληνικά πυρά. Εκείνη τη νύκτα οι Τούρκοι έχασαν περισσότερους από 600 άνδρες....

Τότε, λοιπόν, 2.500 περίπου Έλληνες, παλληκάρια, τα έβαλαν και κατατρόπωσαν περίπου 30.000 Τούρκους. Εκείνη την ημέρα φάνηκε για άλλη μια φορά το στρατηγικό μυαλό του Κολοκοτρώνη και η ηρωική ελληνική ψυχή. Εκείνοι οι μάγκες έδωσαν τότε μαχόμενοι στα βουνά και στα λαγκάδια το αίμα τους υπέρ Πίστεως και Πατρίδος! Στη σημερινή θλιβερή πραγματικότητα της μικροψυχίας, της δειλίας, της αθεΐας και του ωχαδελφισμού, αυτοί οι ήρωες ας αποτελούν το πρότυπό μας. Ας προσπαθήσουμε να τους ομοιάσουμε στο ελάχιστο στη σημερινή εποχή, όπου τα ιερά και όσια της Φυλής μας διώκονται πιο πολύ από ποτέ. Ας αγωνιστούμε αδέρφια, γιατί αυτό επιτάσσει το μεγαλείο των προγόνων μας και η ιστορική ηρωική πραγματικότητα του Έθνους.
Ας σηκώσουμε και σήμερα τα λάβαρα της Εθνικής Επαναστάσεως!
Για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία!