Σάββατο 21 Μαρτίου 2020

Πατριωτισμός 2020: το “παλιό”, το “νέο”, το διαχρονικό…

Δεν είναι μυστικό ότι εν έτει 2020, μετά από μία βαθιά οικονομική κρίση και αλλεπάλληλες πολιτικές ανατροπές, οι Αξίες τόσο της Ελλάδας, όσο και ολόκληρης της Ευρώπης, έχουν κλονιστεί. Παραδοσιακές έννοιες ατομικής και συλλογικής ταυτότητας δέχτηκαν μία άνευ προηγουμένου ιδεολογική επίθεση, με σκοπό να “θυσιαστούν” στο βωμό της ουτοπικής φαντασίωσης ενός κόσμου χωρίς έθνη, χωρίς δόγματα και εν τέλει χωρίς συνοχή. Στην ίδια μοίρα βρέθηκε και ο Πατριωτισμός, που την τελευταία εικοσαετία λοιδορήθηκε, μαζί με τους υποστηρικτές του, χαρακτηρίστηκε “κατάλοιπο άλλων εποχών” που “δεν έχει θέση στις σύγχρονες ‘ανοιχτές’ κοινωνίες” και ιδέα αναχρονιστική ή ακόμη και…μισάνθρωπη! Ο Πατριωτισμός, λοιπόν, επιχειρήθηκε να ενοχοποιηθεί από άτομα που έχουν την απατηλή πεποίθηση μίας ευθείας γραμμικότητας της ιστορίας, μίας πεποίθησης που ταυτίζει την “πρόοδο” με μία νομοτελειακή διαδικασία σταδιακής εξάλειψης κάθε ιδιαίτερου πολιτισμικού χαρακτηριστικού (ό,τι, δηλαδή, μάς κάνει να είμαστε ξεχωριστοί, και όχι άμορφες μάζες) κατά την πάροδο του χρόνου, στο τέλος της οποίας της οποίας τα έθνη παύουν να υπάρχουν, και η ανθρωπότητα συνιστά μία ενιαία – άχρωμη και άγευστη – ολότητα.
 Είναι όμως, τελικά, ο πατριωτισμός ό,τι απέμεινε από μια άλλη εποχή, ή μήπως είναι φάρμακο στις παθογένειες του σήμερα;
Ο αείμνηστος Ίων Δραγούμης είχε πει κάποτε: “Μόνο εμείς, όσοι νιώθουμε την δική μας πατρίδα, μπορούμε να νοιώσουμε και των άλλων τις πατρίδες. Πρέπει πρώτα να νοιώσω τον εαυτό μου καλά, έπειτα καλά το έθνος μου και έτσι φθάνω στην ανθρωπότητα.” Και είναι αλήθεια πως καταλαβαίνεις και σέβεσαι πολύ περισσότερο κάποιον, όταν μοιράζεσαι μαζί του τις ίδιες έγνοιες, την αγάπη για την πατρίδα και τον πόνο για αυτήν όταν πρέπει να την εγκαταλείψεις ή όταν τη βλέπεις να ταπεινώνεται. Με αφορμή τις μαζικές μεταναστευτικές ροές της τελευταίας δεκαετίας, καιροσκόποι με συγκεκριμένα ιδεολογικά κίνητρα που ανέκαθεν αποσκοπούσαν στην πνευματική απαξίωση της έννοιας του Έθνους, έσπευσαν να επιτεθούν στις ιδέες του Πατριωτισμού, επειδή τάχα ήθελαν να προστατεύσουν τον κόσμο από τη μισαλλοδοξία και το σωβινισμό, φερόμενοι παράλληλα ως στρουθοκάμηλοι αναφορικά με την επίθεση που οι ίδιοι έκαναν σε όποιον μη-μετανάστη αποτολμούσε να καμαρώσει για το δικό του δόγμα και τη δική του ντόπια εθνική ταυτότητα. Πώς άραγε θα προστατεύσει κανείς την πίστη και την πολιτιστική ταυτότητα άλλων ανθρώπινων ομάδων, όταν ταυτόχρονα διαλαλεί την πεποίθησή του ότι η δική του ομάδα πρέπει να εγκαταλείψει τη δική της πίστη και ταυτότητα; Πρόκειται για μία τουλάχιστον ανακόλουθη συλλογιστική.
Στο σημείο αυτό ήρθε η Πραγματικότητα να αποκαλύψει την παραπάνω ανακολουθία και να αναδείξει την κοινωνική αναγκαιότητα της συλλογικής ταυτότητας. Στις ευρωπαϊκές κοινωνίες που είχαν υποστεί οικονομική αποσταθεροποίηση, ηθική παρακμή και αποξένωση των μελών τους, η γενιά που γεννήθηκε σε μία ψευδή ευμάρεια αλλά μεγάλωσε βλέποντας την ψευδότητα αυτή να αποκαλύπτεται, ξεκίνησε να αντιδρά. Ζήτησε επίμονα να ξανατεθούν οι αρχές που προσέδωσαν στα έθνη της Ευρώπης το μεγαλείο τους στο προσκήνιο. Τις αρχές της Εθνικής και Ατομικής Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της εθνικής ομοψυχίας. Επανέφερε έναν αγνό πατριωτικό τρόπο σκέψης, ο οποίος στοχεύει στη θωράκιση των κοινωνιών μας απέναντι σε αντιλήψεις που ξεπεράστηκαν από το Μεσαίωνα, στο πραγματικό ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο εντός των κοινωνιών μας και όχι μόνο όποτε η υποκριτική εκδήλωσή του γινόταν σε ζητήματα που θα εξασφάλιζαν μερικά διαδικτυακά like, στην πραγματική Ελευθερία Σκέψης και Έκφρασης απέναντι σε λογικές φίμωσης κάθε αντίθετης φωνής από σύγχρονους τιμητές του “δικαιωματισμού”.
Το είδαμε όταν οι Πολωνοί βγήκαν κατά χιλιάδες στους δρόμους της χώρας τους, υψώνοντας της σημαίες τους απέναντι σε κάθε ολοκληρωτισμό. Το είδαμε στις χιλιάδες σημαίες της Ιταλίας κατά την επέλαση του κορωνοϊού, που κρατάνε το ηθικό των δοκιμαζόμενων Ιταλών ψηλά. Το είδαμε και προσφάτως στον Έβρο, με τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων να υποστηρίζει το δικαίωμα της χώρας μας να αποφασίζει η ίδια ποιος και πότε θα μπαίνει εντός της. Μάλιστα, η παραπάνω ρήση του Ίωνα Δραγούμη, βρήκε την επιβεβαίωσή της όταν, ο ένας μετά τον άλλο, οι (συν)Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας άρχισαν να στέλνουν πρόθυμα βοήθεια στη χώρα μας για να αντιμετωπίσει την πρόσφατη μεταναστευτική κρίση, αισθανόμενοι ότι οφείλουμε να υπερασπιστούμε όλοι μαζί τα όρια του κοινού μας ευρωπαϊκού σπιτιού.
Φαίνεται πως ο Πατριωτισμός όχι μόνο δεν είναι απομεινάρι, αλλά μάλλον είναι το αντίδοτο σε πολλές παθογένειες του σήμερα. Ήταν και θα είναι πάντα εδώ, ως εκδήλωση της ομοψυχίας στις κοινωνίες μας, ως έκφραση της θέλησής μας να συνεργαστούμε, ως ασπίδα της Ηθικής μας. Ένας Πατριωτισμός που μάς κάνει να φροντίζουμε το σπίτι μας, αντί να το αφήσουμε να καταρρεύσει. Ένας Πατριωτισμός που μάς υπενθυμίζει ότι μαζί μπορούμε περισσότερα απ’ ό,τι χώρια. Ένας Πατριωτισμός της Αλληλεγγύης σε μία Ευρώπη των Εθνών. Μένει μόνο να πιστέψουμε στην αναζωογονητική δύναμη των Αξιών μας. Και έτσι, φροντίζοντας το δικό μας σπίτι και έχοντάς το καλοσυντηρημένο, ίσως μπορέσουμε να βοηθήσουμε και όλα τα διπλανά σπίτια, που έχουν ανάγκη. Και είμαστε μόνο στην αρχή…
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΛΙΔΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου