" Όποιος δε νιώθει την Παράδοση είναι ένα πλάσμα ξεριζωμένο από τον τόπο του"

<<Όποιος δε νιώθει την Παράδοση είναι ένα πλάσμα ξεριζωμένο από τον τόπο του. Η Παράδοση είναι ένας είδος μπούσουλα (πυξίδας), που μας δείχνει που βρισκόμαστε μέσα στο απέραντο πέλαγο της ζωής και του κόσμου. Κοντά στο ότι νιώθεις πως είναι ο Νίκος ή ο Αντώνης τάδε, νιώθεις μαζί πως είναι ο Έλληνας, κι αυτό το αίσθημα, το αίσθημα της φυλής, είναι το πιο δυνατό και το πιο βαθύ. 

Κάθε λαός έχει την παράδοσή του. Μα όσο πιο πολύ ιστορία έχει, κι όσο πιο μεγάλο πνευματικό δούλεμα πέρασε, με αγωνίες, με βάσανα, με ανεβάσματα και με γκρεμνίσματα, τόσο κι η Παράδοσή του είναι πιο πλουτισμένη από πνευματικά στοιχεία, πιο βαθειά, πιο ξεχωριστή. Για τούτο, η δική μας, η Ελληνική Παράδοση, είναι πιο σπουδαία, πιο βαθύτερη, πιο ξεχωριστή, πιο πολύτιμη, από κάθε άλλο έθνος. Μέσα της υπάρχει πλούτος αρίφνητος, από σοφία, από αισθήματα βαθιά, από καλαισθησία μοναδική, από ανθρωπιά, από σοβαρότητα, από πόνο, από αισιοδοξία, από πνευματικό φως, από απλότητα, μ’ έναν λόγο πλούτος από αθανασία. 

Όσο και να παραμορφώθηκε ο πνευματικός χαρακτήρας μας από την επίδραση κάποιων λαών που περάσανε απάνω από την μαρτυρικά μάνα μας, την Ελλάδα, ή από την επίδραση που μας έρχεται από μακριά, εξ αιτίας της επικατάρατης ξενομανίας, που έχουνε οι λεγόμενοι «διανοούμενοί μας» κι η λεγόμενη ανώτερη τάξη, το θεμέλιο δεν χάλασε, η ρίζα μας δεν σάπισε. Ο λαός είναι στο βάθος του αγνός, σώζεται μέσα του το προζύμι, που δεν ξύνισε και μ’ αυτό το προζύμι μπορούμε να κάνουμε ακόμα το ψωμί που θα θρέψει την καρδιά μας και τη διάνοιά μας, πιο καλά, από τις κονσέρβες και τις μουρταντέλλες που μας φέρνουνε από ξένα μέρη κάποιοι αρρωστημένοι από την καταραμένη αυτή αρρώστια της τυφλής ξενομανίας, που τη μεταδίνουνε στους νέους.

Όποιος δε νιώθει την παράδοση, γιατί μέσα του έχει στερέψει η αθάνατη πηγή, ζει με ξένη καρδιά, με ξένη ψυχή. Είναι σαν τον άνθρωπο που έχει πάθει αμνησία και που βρίσκεται μέσα σ’ ένα χάος. Γιατί όσο ζωηρή έχει καθένας τη θύμηση και την αίσθηση των περασμένων, τόσο πιο  δυνατά ζει το Σήμερα, και σ΄ αυτό το δυνατό Σήμερα ριζοβολά πιο βαθιά και πιο γερά η αυριανή γενεά. 

Ο τέτοιος άνθρωπος πατά γερά στο χώμα της πατρίδας του, γεμάτος ανδρεία πνευματική και πεποίθηση στο Γένος του. Είναι ο Ανταίος της μυθολογίας, που έπαιρνε καινούρια δύναμη κάθε φορά που έπεφτε χάμω. Ο άνθρωπος που πιστεύει στην Παράδοση και που τη ζεί, δεν έχει, όπως θαρρούνε κάποιοι, πνευματικό σωβινισμό, που είναι ένα τυφλό αίσθημα, αλλά έχει επίγνωση του τι είναι αυτός κι η φυλή του, κι αυτή η επίγνωση είναι το φως το φωτίζον πάντα άνθρωπο ερχόμενο εις τον κόσμο. Ο άλλος που θαρρεί πως ελευθερία είναι να πιθικίζει όλα τα ξένα, αυτός στέκεται κρεμασμένος στον αγέρα. Είναι ο πνευματικός λεβαντίνος, που δεν έχει καμιά ραχοκοκαλιά, αλλά είναι ένα νευρόσπαστο.

Ό,τι έκανε το ελληνικό πνεύμα έχει αιώνια και αμάραντη αξία, είτε το θέλουνε και το ομολογούνε οι σοφοί και συνετοί του κόσμου, είτε το αρνιούνται. Αυτοί ας κάνουνε ό,τι θέλουνε. Εμείς να ξετσιμπλιάσουμε, για να μπορέσουμε να δούμε και να χαρούμε την κληρονομιά που πήραμε, κληρονομιά μοναδική στον κόσμο, πνευματικούς θησαυρούς ατίμητους, που γινήκανε και φυλαχθήκανε για μας με πόνο, με αίμα, με πολλή αγάπη. Ας προσέξουμε να μη φανούμε ανάξιοι κληρονόμοι, σαν τον Άσωτο γιό κι ας μη θρεφόμαστε πια με τα ξυλοκέρατα της ξενομανίας, αλλά ας γίνουμε άξιοι να ευφραινόμαστε στην αθάνατη προγονική τράπεζά μας, που τη ζηλεύουνε εκείνοι που τους θαυμάζουμε από την ανοησία μας, και να πίνουμε το κρασί το πνευματικό που πίνανε οι πατεράδες μας και κάνανε τα εξαίσια έργα που κληρονομήσαμε.>>

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ (απόσπασμα ραδιοφωνικής του εκπομπής)